Ahozkotasuna eta multimedia diskurtsoa, zein euskara eredu da egokiena?

Hiru bideo ditugu aztergai, hauetatik bi fikziozkoak dira eta bat informatiboa. Horrek itzulpena baldintzatuko du. Bideo informatiboak irailaren 11n gertatu zen atentatuen irudiak erakusten dizkigu. Generoa kontuan hartuz, kazetaria, Ana Blanco kasu honetan, ahalik eta neutralen izan behar da, ahozko narrazioari begira, eredu normatibizatzailea erabiliko nuke, eredu estandarra zabaltzeko xedea duen hori. Ahozko testu hau euskara zuzen batean egitea komeni da. Testu egokia izan behar du, honen xedea informatzea delako. Gaztelerazko bideoan agertzen den bezala, Bush-en adierazpenak berdin mantenduko nituzke, une kritikoa delako. Noski, euskarazko azpitituluak aurretik aipatutako zuzentasun eta egokitasunari jarraituz itzuli beharko dira.

Fikzioei begira kontrakoa gertatzen da. Eredu normalizatzailearen alde egingo nuke hauetan. Aipatu behar dut, aztertu beharreko klip zatia ezin izan dudanez ikusi, pelikula osoaren nondik norakoetan oinarrituz egin dudala euskara ereduaren aukeraketa. Behin hau zehaztuta, zera esan daiteke: Mario Casasen pertsonaia hasieran "berezia" da, friki eta lotsatia. Hau adierazteko euskararen eredu estandarra erabiliko nuke hasieran. Formala. Ez eroso dagoelako, hanka sartu nahi ez duelako. Honen lagunak aldiz, euskara eredu jatorrago batean hitz egingo dute, euskalkian adibidez, lagunarteko giroa dagoelako hauen artean, hurbiltasun gehiago. Ijituaren rola interpretatzen duena bereiztuko nuke ere, honen hizkera ez zuzena izango zen, batzuetan ez egokia gainera. Protagonista erosoago sentitzen doan heinean honen euskara eredua jatorragoa bihurtuz joango da.

Azkenik, Torrenteren bidoa dugu, seguruenik filmaren eszenarik ezagunenetakoa. Honetan euskara jatorra izango da nagusi. Batzuetan erdarakada batzuekin nahastuko nuke euskara eredua, hizkuntza "zikintzeko". Zaila da atal hau euskara itzultzea. Pertsona ez atsegina da Torrente, eta hori honen hizkeran islatu beharko litzateke. Torrenteren bertsio euskaratua bideoan ikus dezakezue, azpitituluekin.